Hoe overleven zeesponzen zonder organen?

17 . Nov . 2023

Sponzen hebben geen zenuw-, spijsverterings- of bloedsomloopsystemen. Vertrouw in plaats daarvan op het handhaven van een constante waterstroom door hun lichaam om voedsel en zuurstof te verkrijgen en afval te verwijderen.

Sponzen zijn dieren die behoren tot de phylum Porifera, wat 'poriedrager' betekent. De naam past goed bij hen, omdat hun stijve lichamen bedekt zijn met kleine gaatjes. Sponzen zijn unieke leden van het dierenrijk. Ze bezitten verschillende eigenschappen die hen onderscheiden van andere waterdieren.

Sponzen hebben geen zenuwstelsel of organen zoals dieren. Dit betekent dat ze geen ogen, oren of het vermogen hebben om fysiek iets te voelen. Ze hebben echter wel gespecialiseerde cellen die verschillende functies in hun lichaam uitvoeren. Hoewel volwassen sponzen niet mobiel zijn, kunnen ze reageren op bepaalde fysieke stimuli, ondanks het ontbreken van conventionele organen en sensorische systemen. Sponzen hebben geen zenuwen of hersenen, dus ze missen het vermogen om hun bewegingen cognitief te controleren. Hun eenvoudige anatomie is vergelijkbaar met die van de eerste leden van het dierenrijk.

Omdat sponzen geen echte sensorische organen hebben, kunnen ze niet op prooien jagen. Gelukkig hoeven ze niet te verhuizen om voedsel te vinden. Deze dieren groeien op harde oppervlakken langs de grond onder oceanen, meren en watermassa's. De poriën die hun lichaam bedekken, zijn gevuld met gespecialiseerde cellen die choanocyten worden genoemd. Deze cellen zijn uitgerust met kleine tentakels, flagellae genaamd, die heen en weer zwaaien om water in het lichaam van de spons te trekken. De spons filtert kleine organismen, zoals bacteriën en plankton, uit het water en consumeert ze via een proces van fagocytose, volgens Animal Diversity Web. Sponzen hebben geen bloed of een bloedsomloop, dus elke cel verteert en verwerkt voedsel individueel.

Sponzen kunnen niet alles verteren wat ze in het water vinden, dus verdrijven ze deze oneetbare deeltjes of "braken" ze uit. Sommige onderzoekers vergelijken het proces met niezen, omdat het water en de oneetbare stoffen door een snelle lichamelijke samentrekking door de spons worden verdreven. Hoewel wetenschappers het mechanisme waarmee sponzen een lichaamscontractie kunnen coördineren niet volledig begrijpen, hebben ze volgens de Society for Integrative and Comparative Biology ontdekt dat fluctuerende calciumniveaus door het hele lichaam verband houden met de reflex. Bij sommige sponssoorten treedt een snelle opeenvolging van pieken en dalen in het calciumniveau op tijdens de niesreflex.

Sponzen zijn hermafrodieten, dus ze zijn niet beperkt door geslacht. Elk organisme kan zowel mannelijk als vrouwelijk zijn en kan tijdens de volgende voortplantingscyclus van rol veranderen. Sponzen kunnen zich seksueel voortplanten met andere individuen of zich ongeslachtelijk voortplanten. Elk bevrucht eitje ontwikkelt zich tot een vrij zwevende bol van cellen, een blastula genaamd. De babyspons drijft weken of maanden vrij in het water voordat hij zich nestelt en zich ontwikkelt tot een volwassen spons. Larvale sponzen missen net als volwassenen organen en sensorische systemen, maar ze zijn aanzienlijk mobieler en kunnen grote afstanden over waterstromen afleggen voordat ze zich vestigen.

Ze hechten zich allemaal aan vaste materie om te kunnen groeien en bloeien. Ze zijn bedekt met ostia, dit zijn poriën die hun lichaam binnendringen. Deze poriën spelen een cruciale rol in hun overleving doordat ze de toegang van voedsel en water tot hun systemen mogelijk maken.

VORIGENo previous article

VOLGENDEWat zijn enkele effectieve manieren om keukensponzen te desinfecteren?